Wp/prs/سرماخوردگی

From Incubator Plus 2.0
< Wp‎ | prs

Template:Wp/prs/Infobox disease

سرماخوردگی همچنین با عناوین نازوفارینجیتیس (التهاب بینی و قسمت بالایی حلق)، رینوفارینجیتیس (التهاب مخاط بینی و حلق)، زکام حاد، یا سرما شناخته می شود. سرماخوردگی یک بیماری ساری جهاز تنفسی فوقانی است که عمدتا بینی را تحت تأثیر قرار می دهد. علایم بیماری شامل سرفه، گلودرد، آبریزش بینی (رینوریا)، و تب است. علایم بیماری عموما بین هفت تا ده روز برطرف می شود. با این حال بعضی از علایم ممکن است تا سه هفته طول بکشد. بیش از دوصد ویروس می توانند منجر به سرماخوردگی شوند. رینوویروس (ها) متداول ترین علت این بیماری است.

یک عفونت حاد بینی، سینوس ها، حلق، حنجره (عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (URI یا URTI)) بر اساس قسمت هایی از بدن که بیشتر دچار عفونت می شوند، دسته بندی می گردند. سرماخوردگی عمدتا بینی را تحت تأثیر قرار می دهد، حلق، سینوزیت ها و سینوس ها را ملتهب می سازد. علایم بیشتر به دلیل واکنش سیستم معافیتی به عفونت است تا تخریب بافت توسط خود ویروس ها. شست و شوی دست ها روش اصلی پیشگیری از عفونت است. بعضی شواهد اثربخشی استفاده از ماسک های بینی و دهان را نشان می دهند.

هیج تداوی برای سرماخوردگی وجود ندارد، اما علایم را می توان تداوی کرد. این بیماری متداول ترین بیماری عفونی در انسان هاست. بزرگسالان به طور متوسط شش تا دوازده بار در سال به این بیماری دچار می شوند. این عفونت ها از دوران باستان با انسان همراه بوده است.

علایم و نشانه ها[edit]

متداول ترین علایم سرماخوردگی شامل سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گلودرد هستند. علایم دیگر شامل درد عضلات، احساس خستگی، سردرد، و از دست دادن اشتهاست. [1] گلودرد در حدود 40% افراد بروز می کند. سرفه در حدود 50% افراد بروز می کند.[2] در نیمی از موارد درد عضلانی رخ می دهد. [3] تب در بزرگسالان غیر معمول است، اما در نوزادان و اطفال معمول است. [3] سرفه ناشی از سرماخوردگی در مقایسه با سرفه ناشی از آنفولانزا ملایم تر است. [3] تب و سرفه احتمال بیشتری از آنفولانزا را در بزرگسالان نشان می دهد. [4] تعدادی از ویروس هایی که موجب سرماخوردگی می شوند، ممکن است هیج علایمی ایجاد نکنند. [5][6] رنگ مخاطی که در اثر سرفه از مسیرهای تحتانی جریان هوا بیرون می آید (خلط)، ممکن از بی رنگ تا زرد و سبز تفاوت داشته باشد. رنگ مخاط نشان نمی دهد که عفونت ناشی از بکتریا بوده است یا ویروس. [7]

پیشرفت[edit]

سرماخوردگی معمولا با خستگی، احساس سرما، عطسه، سردرد آغاز می شود. علایم دیگر از جمله آبریزش بینی و سرفه بعد از دو روز یا بیشتر ظاهر می شوند. [1] علایم معمولا دو یا سه روز پس از آغاز بیماری به بیشترین حد خود می رسند. [3] علایم معمولا ظرف هفت تا ده روز برطرف می شوند، اما می توانند تا سه هفته باقی بمانند. . [8] سرفه در 35% تا 40% موارد بشمول اطفال، بیش از ده روز ادامه می یابد. در 10% موارد شامل اطفال تا بیش از 25 روز ادامه می یابد. [9]

علت[edit]

ویروس ها[edit]

کوروناویروس ها گروهی از ویروس ها هستند که عامل سرماخوردگی شناخته می شوند. با مشاهده این ویروس ها در زیر مایکروسکوپ الکترونی می توان دید که ظاهری هاله ای یا تاج مانند دارند(کورونا به معنی تاج یا هاله است).

سرماخوردگی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است که به راحتی منتقل می شود. رینوویروس معمول ترین علت سرماخوردگی است. این ویروس در 30% تا 80% موارد معمول ترین علت بیماری شناخته می شود. یک رینوریروس یک ویروس دارای RNA از خانواده پیکورناویریده است. در این خانواده 99 نوع ویروس شناخته شده وجود دارد. [10][11] ویروس های دیگری نیز ممکن است علت سرماخوردگی باشند. کورنوویروس در 10% تا 15% موارد علت بیماری است. آنفلوآنزا در 5% تا 15% موارد علت بیماری است. [3] در سایر موارد بیماری ممکن است ناشی از ویروس های پارا آنفولانزای انسانی، ویروس سینسیشیال تنفسی انسانی، آدنوویروس ها، آنتروویروس ها، و متا پنومو ویروس باشد. [12] متداولا، بیش از یک ویروس موجب بیماری می شود. [13] در مجموع، بیش از دوصد ویروس مختلف به سرماخوردگی ها مربوط هستند. [3]


انتقال[edit]

ویروس سرماخوردگی اغلب به یکی از دو شیوه اصلی منتقل می شود. استنشاق یا بلعیدن ذرات موجود در هوا که ویروس را دربردارند. یا تماس با مخاط بینی آلوده یا اشیای آلوده. . [2][14] اینکه کدام روش انتقال سرماخوردگی متداول تر است، مشخص نشده است. [15] ویروس ها ممکن است تا مدت زمانی طولانی در محیط زنده بمانند. در این صورت، ویروس ها ممکن است از دستان به چشمان و بینی که چایی است کح غفونت اتفاق می افتند، منتقل شوند. [14]افرادی که در مجاورت قرار داشته باشند در معرض خطر بیشتر ابتلا هستند. [15]انتقال در کودکستان ها و مکاتب به علت مجاورت اطفال بسیاری با مصونیت کم و غالبا با صحت ضعیف، متداول است. [16] این آلودگی ها آنگاه به خانه در حضور سایر افراد خانواده آورده می شود. [16] هیچ شواهدی موجود نیست که هوای مجدداً به گردش درآمده در طول یک پرواز روشی برای انتقال باشد.[14] سرماخوردگی های ناشی از رینوویروس طی سه روز اول علایم، بیشترین میزان سرایت را دارد. پس از این دوره، ساری بودن این سرماخوردگی کاهش می یابد. [17]

هوا[edit]

تیوری سنتی این است که سرماخوردگی از طریق قرار گرفتن در معرض هوای سرد مانند باران یا برف برای مدت طولانی منتقل می شود، که علت نام گذاری این بیماری نیز همین بوده است. [18] نقش سرد شدن بدن به عنوان یک عامل خطرزا برای سرماخوردگی مورد بحث است. [19] بعضی از ویروس هایی که باعث سرماخوردگی می شوند فصلی هستند، و در هوای سرد یا بارانی و مرطوب بیشتر رخ می دهند. ref>Eccles Pg.79</ref> تصور می شود این عمدتا به دلیل افزایش مدت زمانی است که در داخل و در مجاورت سپری می شود؛[20] به خصوص اطفالی که به مدرسه باز می گردند. [16] با این حال، این همچنین ممکن است به تغییرات دستگاه تنفسی مربوط باشد که موجب راحت تر بودن ابتلا می شوند. [21]رطوبت کم ممکن است میزان انتقال را افزایش دهد، چرا که هوای خشک به ذراتی که به راحتی پخش می شوند اجازه می دهد تا فواصل دورتری پراکنده شوند و مدت بیشتری در هوا بمانند. [22]

سایر عوامل[edit]

مصونیت عمومی، مصونیتی که وقتی یک گروه کامل از مردم به یک بیماری به خصوص مصونیت پیدا می کنند رخ می دهد، در اثر تماس قبلی با ویروس های سرماخوردگی اتفاق می افتد. بنابراین جمعیت های جوان تر با میزان بالاتر عفونت های دستگاه تنفسی مواجه هستند و جمعیت های مسن تر با میزان کمتری عفونت های دستگاه تنفسی مواجه اند. [23] عملکرد معافیتی ضعیف نیز عاملی خطرزا برای بیماری است. [23][24] کمبود خواب و تغذیه ضعیف نیز با خطر بالاتر گسترش بیماری پس از قرار گرفتن در معرض رینوویروس همراه بوده اند. تصور می شود این به دلیل تأثیر آن ها بر عملکرد معافیتی باشد. [25][26]

پاتوفیزیولوژی[edit]

سرماخوردگی بیماری جهاز تنفسی فوقانی است.

تصور می شود علایم سرماخوردگی بیشتر به واکنش معافیتی به ویروس مربوط باشد. ref name=E112>Eccles Pg. 112</ref> میکانیزم این واکنش معافیتی مختص هر ویروس است. برای مثال، رینوویروس عموماً از طریق تماس مستقیم منتقل می شود. این ویروس به طریقه هایی نا معلوم به گیرنده های ICAM-1 انسان متصل می شود تا منجر به آزادسازی واسطه های التهابی شود. [27] بعداً این واسطه های التهابی علایم را ایجاد می نمایند. این عموماً منجر به آسیب به اپیتلیوم بینی نمی شود. [27]در مقابل، ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV)هم از طریق تماس مستقیم و هم ذرات هوا منتقل می شود. این آنگاه قبل از آن که مکررا در جهاز تنفسی تحتانی پخش شود، در بینی و حلق تکثیر می شود. [28] RSV منجر به صدمه دیدن اپیتلیوم می شود. [28] ویروس پارا آنفلوانزای انسانی عموما منجر به التهاب بینی، حلق، و مجراهای تنفسی می شود. ref name=E122>Eccles Pg.122</ref> در خردسالان وقتی این ویروس نای را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است خراسک، سرفه با صدای خس خس و مشکل تنفسی ایجاد نماید. علت، اندازه کوچک مجرای تنفسی در اطفال است. [29]

تشخیص[edit]

تفاوت بین عفونت های جهاز تنفسی فوقانی (UITI ها) به طور کلی بر اساس قسمتی است که علایم بروز می کنند. سرماخوردگی عموما در درجه اول بینی را تحت تأثیر قرار می دهد، التهاب در درجه اول حلق را تحت تأثیر قرار می دهد، و برونشیت در درجه اول بر ریه ها اثر می گذارد. [2] سرماخوردگی غالبا به عنوان التهاب بینی تعریف می شود و ممکن است میزان متفاوتی از التهاب حلق را شامل شود. [30]تشخیص توسط خود فرد متداول است. [3]ایزوله سازی عامل ویروسی واقعی درگیر به ندرت انجام می شود. [30]به طور کلی شناسایی نوع ویروس از طریق علایم ممکن نیست. [3]

وقایه[edit]

تنها راه مؤثر برای وقایه سرماخوردگی جلوگیری فزیکی از پخش شدن ویروس است. [31]این کار عمدتا شامل شست و شوی دست ها و استفاده از ماسک های صورت است. در محیط های معالجوی، روپوش و دستکش یکبار مصرف نیز استفاده می شود. [31] جدا کردن افراد مبتلا ممکن نیست چرا که بیماری بسیار همه گیر است و علایم مشخص نیستند. واکسین کاری مشکل است چرا که ویروس های بسیاری درگیر هستند و ویروس ها دستخوش تغییرات سریع هستند. [31] ایجاد واکسینی که به شکل فراگیر مؤثر باشد، بسیار نامحتمل است. [32]

شست و شوی منظم دست ها انتقال ویروس های سرماخوردگی را کاهش می دهد. این کار بیشترین تأثیر را در میان اطفال دارد. [33] معلوم نیست که استفاده از عوامل ضد ویروس یا ضد بکتریا در حین شست و شوی دست ها، مزایای شست و شوی دست ها را افزایش می دهد یا خیر. [33]استفاده از ماسک های صورت در نزدیکی افراد مبتلا ممکن است مفید باشد. برای تعیین این که آیا فاصله اجتماعی یا فزیکی بیشتر مفید است یا خیر مدارک کافی موجود نیست. استفاده از مکمل روی در کاهش تعداد سرماخوردگی هایی یک فرد دچار می شود می تواند مؤثر باشد. [34] استفاده روزمره از مکمل ویتامین c خطر شدت سرماخوردگی را کاهش نمی دهد. ویتامین ث ممکن است مدت سرماخوردگی را کوتاه تر کند. [35]

اداره[edit]

پوستری که شهروندان را تشویق می کند که برای تداوی سرماخوردگی "با داکتر مشورت کنید"

در حال حاضر هیچ دوا یا تداوی گیاهی وجود ندارد که اثبات شده باشد دوره بیماری را کوتاه می کند.[36] روش تداوی شامل تخفیف علایم بیماری است.[37]این کار ممکن است استراحت به میزان زیاد، نوشیدن مایعات برای حفظ رطوبت، و غرغره با آب نیم گرم و نمک است.[12] با این حال بیشتر مزایای تداوی مربوط به اثر شبه دوا است. [38]

علایم بیماری[edit]

تداوی هایی که به تخفیف علایم بیماری کمک می کنند شامل دوا های مسکن ساده (آنالجسیک ها) و تب بر (انتی پایرتیک ها) مانند ایبوپروفن [39] و استامینوفن/پرستامول است. [40] شواهد نشان نمی دهد که دواهای سرفه بیش از دواهای ساده مسکن (آنالجسیک ها)اثرگذار باشند. [41] دواهای سرفه برای استفاده در اطفال به علت عدم وجود شواهد نشان دهنده اثربخشی و همچنین خطر صدمه دیدن، توصیه نمی شود. [42][43] در سال 2009، کانادا استفاده از دواهای سرماخوردگی و سرفه بدون نیاز به نسخه را به دلیل تشویش هایی در مورد مزایای اثبات نشده و خطرات، برای اطفال شش ساله یا کوچکتر محدود کرد. [42]استفاده ناصحیح از دکسترومتورفان (یک دوای بدون نیاز به نسخه برای سرفه)در بعضی کشورها منجر به ممنوعیت آن شده است. [44]

در بزرگسالان، علایم آبریزش بینی می تواند با نسل اول انتی هسیتامین ها کاهش یابد. با این حال، نسل اول انتی هسیتامین ها ممکن است با عوارض جانبی از جمله خواب آلودگی همراه باشند. [37] سایر دواهای برطرف کنندگی گرفتگی مانند پزودوافدرین نیز در بزرگسالان مؤثر است. [45] اسپری بینی ایپراتروپیوم می تواند علایم آبریزش بینی را کاهش دهند، اما اثر کمی در گرفتگی بینی دارند. . [46] نسل دوم انتی هیستامین ها به نظر نمی آید مؤثر باشند. [47]

به دلیل کمبود مطالعات، مشخص نیست آیا دریافت مایعات بیشتر علایم را بهبود می بخشد یا بیماری تنفسی را کوتاه تر می کند. [48] کمبود معلومات در زمینه تأثیر استفاده از هوای مرطوب گرم نیز وجود دارد. [49] یک مطالعه نشان داد که مالش مرطوب قفسه سینه در تخفیف علایم سرفه های شبانه، گرفتگی، و مشکل در خواب مؤثر است. [50]

انتی بیوتیک ها و ضد ویروس ها[edit]

انتی بیوتیک ها هیچ اثری بر ضد عفونت های ویروسی ندارند و در نتیجه هیچ اثری در سرماخوردگی ندارند. .[51]انتی بیوتیک ها عموما تجویز می شوند حتی اگر اثرات جانبی انتی بیوتیک منجر به صدمه عمومی شود. [51][52] انتی بیوتیک ها عموماً تجویز می شوند چرا که افراد از داکتران توقع دارند چیزی برایشان تجویز کند و داکتران مایلند به افراد کمک کنند. تجویز انتی بیوتیک ها همچنین به این علت است که در نظر نگرفتن علل عفونت هایی که ممکن است با انتی بیوتیک کنترول شوند دشوار است. [53] هیچ دوای ضد ویروس مؤثری برای سرماخوردگی وجود ندارد با این حال بعضی تحقیقات مقدماتی مزایایی را نشان داده است. [37][54]

تداوی های جایگزین[edit]

در حالی که تداوی های جایگزین بسیاری برای سرماخوردگی به کار می رود، مدارک علمی کافی برای اثبات نتیجه بخشی بسیاری از تداوی ها وجود ندارد. [37] از سال 2010، مدارک ناکافی برای توصیه برای تأیید یا رد استفاده از عسل یا شست و شوی بینی وجود دارد. [55][56] مکمل های روی ممکن است حساسیت و دوره علایم را در صورتی که ظرف 24 ساعت از شروع آن ها دریافت شوند، کاهش دهند. [34]اثر ویتامین c در سرماخوردگی، در حالی که بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است، ناامیدکننده می باشد. [35][57]شواهد در مورد اثربخشی اکیناسه متناقض نیست. [58][59] انواع مختلف اکیناسه ممکن در اثربخشی با یکدیگر متفاوت باشند. [58]

نتیجه[edit]

سرماخوردگی به طور کلی ملایم است و به خودی خود برطرف می شود و اکثر علایم آن ظرف یک هفته بهبود میابند. [2]پیچیدگی های جدی، در صورت بروز، در میان افرادی است که بسیار پیر هستند، بسیار کوچک هستند، و یا دچار ضعف سیستم معافیتی هستند.[60]عفونت های بکتریال ثانویه ممکن است رخ دهند و منجر به سینوزیتیس، التهاب حلق، یا عفونت گوش شوند. [61]برآورد شده است که سیتوزیتیس در 8% موارد رخ می دهد. عفونت گوش در 30% موارد رخ می دهد. [62]

احتمال[edit]

سرماخوردگی متداول ترین بیماری در انسان است [60] و مردم در سطح جهان به آن مبتلا می شوند. [16]بزرگسالان عموماً در سال دو تا پنج بار مبتلا می شوند. [2][3] اطفال ممکن است شش تا ده بار در سال ( و اطفال سن مکتب الی 12 بار در سال) مبتلا شوند.) [37] میزان عفونت های وابسته به علایم بیماری در کهنسالان به دلیل ضعیف شدن سیستم معافیتی افزایش می یابد. [23]

تاریخچه[edit]

در حالی که علت سرماخوردگی تنها از دهه 1950 شناخته شده است، این بیماری از دوران باستان با انسان همراه بوده است. [63] علایم و تداوی آن در پاپیروس های ابرس مصری، کهن ترین متن طبی نوشته شده در قرن 16 پیش از میلاد، توضیح داده شده است. [64] نام "سرماخوردگی" از قرن 16 باب شد، و علت آن تشابه بین علایم این بیماری و علایم قرار گرفتن در معرض هوای سرد است. [65]

در انگلستان، واحد سرماخوردگی (CCU)توسط شورای تحقیقات داکتری در 1946 تأسیس شد و در این جا بود که رینوویروس در سال 1956 کشف شد. [66]در دهه 1970، CCU اثبات کرد که تداوی با اینترفرون در طول دوره نهفتگی عفونت رینوویروس مقداری محافظت در مقابل بیماری پدید می آورد. [67] هیچ تداوی عملی نمی توانست ایجاد شود. این واحد در 1989 بسته شد، دو سال بعد از آن که تحقیقات تابلیت های لوزی شکل گلوکونات روی در پیشگیری و تداوی سرماخوردگی های رینوویروس تکمیل کرد. روی تنها تداوی موفق ایجاد شده در سابقه CCU است. [68]

تأثیر اقتصادی[edit]

پوستر انگلیسی از جنگ جهانی دوم که قیمت سرماخوردگی را نشان می دهد [69]

درک ضعیفی از تأثیر اقتصادی سرماخوردگی در اکثر نقاط جهان وجود دارد. [70] در امریکا، سرماخوردگی منجر به سالانه 100 میلیون ویزیت داکتر با هزینه برآورد شده 7.7 میلیارد دالر در سال می شود. امریکایی ها 2.9 میلیارد دالر برای دواهای بدون نیاز به نسخه (OTC) مصرف می کنند. آن ها 400 میلیون دالر دیگر نیز برای دواهای نسخه ای برای تخفیف علایم بیماری مصرف می کنند. [71] بیش از یک ثلث مردمی که نزد داکتر رفته اند، نسخه انتی بیوتیک دریافت کرده اند. استفاده از نسخه های انتی بیوتیک پیامدهای مقاومت در برابر انتی بیوتیک را به همراه دارد. [71] تعداد برآورد شده 22 میلیون تا 189 میلیون روزهای مکتب در سال به دلیل سرماخوردگی از دست می رود. در نتیجه والدین 129 میلیون روز کاری را به دلیل ماندن در منزل و مراقبت از اطفالشان از دست می دهند. اگر این تعداد را به 150 میلیون روز کاری از دست رفته توسط کارمندان به دلیل سرماخوردگی، اضافه کنیم، اثر اقتصادی کل از دست رفتن روزهای کاری به دلیل سرماخوردگی، از 20 میلیارد دالر در سال فراتر می رود.[12][71]این باعث 40% کار از دست رفته در امریکا است. [72]

تحقیقات[edit]

تعدادی از ضدویروس ها برای اثربخشی در سرما خوردگی آزمایش شده اند. از سال 2009، هیچ کدام نبوده که در آن واحد هم مؤثر شناخته شده باشد و هم برایش مجوز استفاده صادر شده باشد. [73] آزمایشات درجریانی برای دوای ضد ویروس پلکوناریل وجود دارد. این دوا برای مقابله با پیکورویروس ها امیدبخش است. همچنین آزمایشات درجریانی برای BTA-798 وجود دارد. [74] فورم دهانی دوای پلکوناریل مشکلات معافیتی داشت و نوع اسپری آن در دست مطالعه است. [74] محققین از پوهنتون مریلند، کالج پارک و پوهنتون ویسکانسین-مدیسون،ژنوم تمام نژادهای ویروس که منجر به سرماخوردگی می شوند را ترسیم کرده اند. [75]

منابع[edit]

  1. ↑ 1.0 1.1 Eccles Pg. 24
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Template:Wp/prs/Cite journal
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Template:Wp/prs/Cite journal
  4. ↑ Eccles Pg.26
  5. ↑ Eccles Pg. 129
  6. ↑ Eccles Pg.50
  7. ↑ Eccles Pg.30
  8. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  9. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  10. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  11. ↑ Eccles Pg.77
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 Template:Wp/prs/Cite web
  13. ↑ Eccles Pg.107
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 Template:Wp/prs/Cite book
  15. ↑ 15.0 15.1 Eccles Pg.211
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 Template:Wp/prs/Cite book
  17. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal Invited letter in Template:Wp/prs/Cite journal
  18. ↑ Template:Wp/prs/Cite news
  19. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  20. ↑ Eccles Pg.80
  21. ↑ Eccles Pg.80
  22. ↑ Eccles Pg. 157
  23. ↑ 23.0 23.1 23.2 Eccles Pg. 78
  24. ↑ Eccles Pg.166
  25. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  26. ↑ Eccles Pg.160–165
  27. ↑ 27.0 27.1 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named E112
  28. ↑ 28.0 28.1 Eccles Pg.116
  29. ↑ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named E122
  30. ↑ 30.0 30.1 Eccles Pg. 51–52
  31. ↑ 31.0 31.1 31.2 Eccles Pg.209
  32. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  33. ↑ 33.0 33.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  34. ↑ 34.0 34.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  35. ↑ 35.0 35.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  36. ↑ Template:Wp/prs/Cite web
  37. ↑ 37.0 37.1 37.2 37.3 37.4 Template:Wp/prs/Cite journal
  38. ↑ Eccles Pg.261
  39. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  40. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  41. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  42. ↑ 42.0 42.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  43. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  44. ↑ Eccles Pg. 246
  45. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  46. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  47. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  48. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  49. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  50. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  51. ↑ 51.0 51.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  52. ↑ Eccles Pg.238
  53. ↑ Eccles Pg.234
  54. ↑ Eccles Pg.218
  55. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  56. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  57. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  58. ↑ 58.0 58.1 Template:Wp/prs/Cite journal
  59. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  60. ↑ 60.0 60.1 Eccles Pg. 1
  61. ↑ Eccles Pg.76
  62. ↑ Eccles Pg.90
  63. ↑ Eccles Pg. 3
  64. ↑ Eccles Pg.6
  65. ↑ Template:Wp/prs/Cite web
  66. ↑ Eccles Pg.20
  67. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  68. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  69. ↑ Template:Wp/prs/Cite web
  70. ↑ Eccles Pg.90
  71. ↑ 71.0 71.1 71.2 Template:Wp/prs/Cite journal
  72. ↑ Template:Wp/prs/Cite journal
  73. ↑ Eccles Pg.218
  74. ↑ 74.0 74.1 Eccles Pg.226
  75. ↑ Template:Wp/prs/Cite news
References

an:Resfriato común ay:Thayjata az:Zökəm bar:Schtraukn ceb:Sip-on cy:Annwyd da:Forkølelse dv:އަރިދަފުސް ރޯގާ el:Κοινό κρυολόγημα en:Common cold eo:Kataro (malsano) et:Tavaline nohu eu:Hotzeri fa:سرماخوردگی fy:Ferkâldenens ga:Slaghdán gl:Arrefriado he:הצטננות hi:जुकाम hif:Sardi hr:Obična prehlada hu:Megfázás is:Kvef km:រោគផ្ដាសាយធម្មតា kn:ನೆಗಡಿ ksh:Schnuppe ky:Сасык тумоо la:Gravedo li:Sjnoep (infectiekraenkde) lt:Peršalimas mk:Настинка ml:ജലദോഷം nds-nl:Verkeuldheaid nn:Forkjøling oc:Raumàs pnb:زکام ro:Răceală comună scn:Rifridduri sh:Prehlada simple:Common cold sl:Prehlad sr:Прехлада su:Salésma ta:தடிமன் th:โรคหวัด tr:Nezle ur:زکام vi:Cảm lạnh thông thường vls:Vollienge war:Sip-on yi:פארקילונג

Retrieved from "https://incubator.miraheze.org/wiki/Wp/prs/سرماخوردگی?oldid=7748"