Wp/pol/Жąд (право)

Жąд – колеґяльны орґан владзы выконавчэй, поволываны и одволываны пжэз орґан пжэдставицельски. До еґо задань належы коордыноване дзялальносьци администрацыйнэй и рэализацъя задань паньства, власьцивы для парлямэнтарно-ґабинэтовых сыстэмо́в политычных.

Жąд склада сę з пжэводничąцэґо рады министро́в, кто́ры ест зазвычай называны прэмерэм (первшым министрэм), хоць в некто́рых краях (нп. Немцы) ест традыцыйне называны канцлежэм, ораз з министро́в.

В краях о сыстэме парлямэнтарно-ґабинэтовым жąд ест выланяны и одповедзяльны пжэд парлямэнтэм. В сыстэме прэзыдэнцким працами жąду керуе прэзыдэнт люб особа мянована пжэз прэзыдэнта вэдле власнэґо узнаня. В таким сыстэме жąд не ест одповедзяльны пжэд парлямэнтэм, тылько пжэд прэзыдэнтэм. Истнее ро́внеж модэль по́лпрэзыдэнцки, кто́ры лąчы цэхы обыдву сыстэмо́в – прэзыдэнт выбера прэмера спосьро́д члонко́в партии вęкшосьцьовэй в парлямэнце ораз всказуе жąдови керунки политыки. Жąд поноси во́вчас подво́йнą одповедзяльносьць – заро́вно пжэд прэзыдэнтэм, як и парлямэнтэм.

Жąдэм называны ест такжэ орґан владзы выконавчэй справуя̨цы владзэ̨ в именю монархы в паньствах о устрою политычным недэмократычным, монархя абсолютна (нп. XИX-вечны жąд импэраторски в Импэръюм Росыйским люб жąд Кро́лества Арабии Саудыйскей).